सरकारने रक्तपेढ्यांना रक्तविक्रीवर घातली बंदी…

 

नवी दिल्ली, लोकशाही न्यूज नेटवर्क;

 

अनेकदा आपण अनुभवतो की एखाद्या रुग्णाला रक्ताची गरज असते आणि हे रक्त रक्तपेढीतून खरेदी करावे लागते. अनेक वेळा रक्तपेढ्या काही युनिट रक्तासाठी हजारो रुपये आकारतात. मात्र आता तसे करणे शक्य होणार नाही. ड्रग कंट्रोलर जनरल ऑफ इंडियाने (DCGI) रक्त युनिटवरील सर्व शुल्क काढून टाकले आहे. मात्र, रक्तपेढ्या पुरवठा आणि प्रक्रिया शुल्क आकारू शकतील.

गेल्या वर्षी सप्टेंबरमध्ये ही बैठक झाली होती

डीजीसीआयने गुरुवारी सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांच्या औषध नियंत्रक आणि परवाना अधिकाऱ्यांना पत्र पाठवून हे सांगितले आहे. गेल्या वर्षी सप्टेंबरमध्ये झालेल्या औषध सल्लागार समितीच्या बैठकीत अजेंडा क्रमांकाच्या संदर्भात ही शिफारस करण्यात आल्याचे या पत्रात नमूद करण्यात आले आहे. रक्त हे विकण्यासाठी नसून देण्यासाठी आहे, असे सांगण्यात आले. आणि रक्तपेढ्या फक्त प्रक्रिया शुल्क आकारू शकतात.

बऱ्याच दिवसांपासून तक्रारी येत होत्या

DCGI ने सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांना दुरुस्तीचे पालन सुनिश्चित करण्यासाठी पत्र लिहिले आहे. काही काळापासून रक्तपेढ्यांकडून प्रक्रिया शुल्काव्यतिरिक्त पैसे आकारले जात असल्याच्या तक्रारी सातत्याने येत आहेत. त्यानंतर डीसीजीआयने हे पाऊल उचलले आहे. जेव्हा एखादी व्यक्ती रक्तदान करते तेव्हा ते थेट रुग्णाला दिले जात नाही. दान केलेले रक्त, ज्याला संपूर्ण रक्त म्हणतात, ते ट्रान्सफ्यूजेबल घटकांमध्ये वेगळे करण्यासाठी सेंट्रीफ्यूजमध्ये प्रक्रिया केली जाते. त्यात लाल पेशी, प्लेटलेट्स आणि प्लाझ्मा यांचा समावेश होतो. याला रक्त प्रक्रिया म्हणतात आणि त्यासाठी पैसे खर्च होतात.

सरकारने प्रक्रिया शुल्कही निश्चित केले आहे

शुल्क प्रमाणित करण्यासाठी आणि त्यावर मर्यादा घालण्यासाठी, केंद्राने 2022 मध्ये एक मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली होती की खाजगी रक्तपेढ्या संपूर्ण रक्ताच्या प्रक्रियेसाठी 1,550 रुपयांपेक्षा जास्त शुल्क घेऊ शकत नाहीत. पॅक केलेल्या लाल पेशी, ताज्या गोठलेल्या प्लाझ्मा आणि प्लेटलेट कॉन्सन्ट्रेटसाठी प्रक्रिया शुल्क – जे सर्व रुग्णांमध्ये रक्तसंक्रमणासाठी आवश्यक आहेत – खाजगी प्रयोगशाळांसाठी अनुक्रमे 1,550 रुपये, 400 रुपये, 400 रुपये निश्चित करण्यात आले आहेत. सरकारी रक्त केंद्रांमध्ये, संपूर्ण रक्त आणि पॅक केलेल्या लाल पेशींवर प्रक्रिया करण्याचा खर्च 1,100 रुपये निश्चित करण्यात आला आहे.