लोकशाही न्यूज नेटवर्क
ठाणे : कोणतीही करवाढ नसलेला तरीही महसुली खर्चावर नियंत्रण, भांडवली खर्चात स्वीकरलेल्या दायित्वातील कामे पूर्ण करण्यावर भर देणारा, वास्तववादी अर्थसंकल्प तसेच कोरोना काळातही उत्पन्न वाढीसाठी साहाय्यभूत ठरणारा ठाणे महानगरपालिकेचा सन 2021- 2022 चा सुधारित 3510 कोटी रूपयांचा तर सन 2022-2023 सालचा 3299 कोटी रूपयांचा मुळ अर्थसंकल्प आज महापालिका आयुक्त डॉ.विपिन शर्मा यांनी आज स्थायी समिती सभापती संजय भोईर यांना सादर केला.
ठाणे महानगरपालिकेतील कार्यकालातील महापालिका आयुक्त डॉ.विपिन शर्मा यांचा हा दुसरा अर्थसंकल्प आहे. गतवर्षातील पहिला अर्थसंकल्पमध्ये कोरोना या जागतिक महामारीमुळे उद्भवलेल्या परिस्थितीमुळे लॉकडाऊन व संचारबंदी तसेच नागरिकांवर अनेक बंधने आणावी लागली त्याचा परिणाम महापालिकेच्या उत्पन्न स्तोत्रांवर झालेला होता.
अशा परिस्थितीत विविध उत्पन्न स्तोत्रापासून अपेक्षित उत्पन्नाचे व त्याप्रमाणात खर्चाचे अधिकाअधिक वास्तविकतेच्या जवळ जाणारे अंदाज गृहीत धरुन चालू आर्थिक वर्षाचा अर्थसंकल्प तयार करण्यात आला आहे.
सन 2021-22 या आर्थिक वर्षातही या जागतिक महामारीमुळे उद्भवलेली परिस्थिती कायम राहिल्याने दुसरी व तिसरी लाट नियंत्रित आणण्यासाठी शासनाद्वारे लागू करण्यात आलेल्या विविध उपाययोजनांतर्गत लॉकडाऊन, संचारबंदी इत्यादीचा परिणाम महापालिकेच्या प्रत्यक्ष उत्पन्नावर झालेला आहे.
नागरिकांचे जीव वाचविणे व त्याचवेळी कोरोनाची रुग्णसंख्या नियंत्रित ठेवून शहर संरक्षित ठेवणे हा प्रमुख केंद्रबिंदु ठेवून कोरोना बाधित रुग्णांना आवश्यक औषधे, ऑक्सिजन व इतर वैद्यकीय सोयीसुविधा पुरविणे, जास्तीत जास्त प्रमाणात नागरिकांचे लसीकरण व त्याचवेळी शहरातील कोरोना रुग्णसंख्या नियंत्रित आणण्यासाठी कॉन्टॅक्ट ट्रेसिंग, विलगीकरण व्यवस्था, स्वच्छता व जनजागृती इ. मार्गाचा अवलंब करावा लागल्याने महापालिका निधीतून मोठया प्रमाणावर खर्च करावा लागलेला आहे,
अशा संकटकालीन परिस्थितीतही महापालिकेचे पदाधिकारी, सदस्य आणि प्रशासन यांच्या सांघिक प्रयत्नातून खर्चात काटकसर, हाती घ्यावयाच्या कामाची आवश्यकता विचारात घेऊन कामाचा प्राध्यान्यक्रम निश्चित करुन कामे हाती घेणे इत्यादी बाबतीतील सुयोग्य नियोजनामुळेच शहराची यशस्वी वाटचाल सुरु आहे. कोरोना काळात सर्वांनाच संकटांचा प्रचंड सामना करावा लागला. महापालिका देखील या संकटातून वाट काढत ठाणेकर नागरिकांना जास्तीत जास्त मुलभूत पायाभूत सुविधा देण्यासाठी प्रयत्न करण्यात येत आहे.
मागील दोन वर्षात कोरोना या महाभयंकर विषाणूच्या प्रादुर्भावामुळे जागतिक स्तरावर महामारी घोषित करण्यात आली. त्याचा परिणाम सर्व उदयोगधंदे, व्यवसाय व रोजगारावर झाल्यामुळे महापालिकेसही अपेक्षित असलेले कर, दर व शुल्कापोटी काही बाबींचा अपवाद वगळता उर्वरित बाबींपासून अपेक्षित महसुल प्राप्त झाला नाही. परिणामी महापालिकेची आर्थिक स्थिती कमकुवत झाली. हा अर्थसंकल्प तयार करताना उत्पन्नाच्या सर्वच बाबींचा अतिशय काळजीपूर्वक विचार करुन प्रत्यक्ष प्राप्त होणा-या एकूण उत्पन्नाचा प्रामुख्याने विचार विनिमय करुनच हा अर्थसंकल्प तयार करण्यात आला आहे.
सन 2021-22 चे मूळ अंदाजपत्रक रु. 2755 कोटी 32 लक्ष रकमेचे तयार करण्यात आले होते. यामध्ये काही विभागांकडून अपेक्षित केलेले उत्पन्न साध्य होत नसले तरी शहर विकास विभागाकडून अपेक्षित उत्पन्नापेक्षा मोठया प्रमाणात वाढ झाल्याने तसेच शासनाकडून क्लस्टर योजना, पंधरावा वित्त आयोग, पायाभूत सुविधा अंतर्गत अनुदान तसेच माझी वसुंधरा अंतर्गत बक्षिस रक्कम इत्यादीचा विचार करता सुधारित अंदाजपत्रक रु.3510 कोटी रकमेचे तयार केले आहे व सन 2022-23 या आर्थिक वर्षासाठी रु.3299 कोटी रकमेचे मूळ अंदाजपत्रक प्रस्तावित
करण्यात आले आहे.
महापालिका उत्पन्नाचे प्रमुख स्त्रोत :
1) मालमत्ता कर :-
मालमत्ता कर व फी पासून सन 2021-22 मध्ये रु.693 कोटी 24 लक्ष इतके उत्पन्न अपेक्षित धरण्यात आले होते. डिसेंबर 2021 पर्यंतचे प्रत्यक्ष उत्पन्न रु.420 कोटी 88 लक्ष विचारात घेवून मालमत्ता करापासून रु.596 कोटी 39 लक्ष उत्पन्नाचे सुधारित अंदाज करण्यात आले आहे.
सन 2022-23 मध्ये मालमत्ता कर व फीसह रु. 713 कोटी 77 लक्ष इतके उत्पन्न अपेक्षित केले आहे.
2) विकास व तत्सम शुल्क :-
सन 2021-22 मध्ये शहर विकास विभागाकडून विकास व तत्सम शुल्कापोटी रु.342 कोटी उत्पन्न अपेक्षित केले होते. लॉकडाऊनचा फटका हा सर्वात जास्त रिअल इस्टेट क्षेत्राला बसला आहे. स्वगावी गेलेले मजूर, लोकांच्या उत्पन्नात आलेली घट याचा मोठा परिणाम या क्षेत्रावर झाल्यामुळे महापालिकेच्या उत्पन्नात भरून न येणारी तूट आली आहे. तथापि, शासनाने रिअल इस्टेट क्षेत्राला चालना देणेकरीता अतिरिक्त भुनिर्देशांकावर आकारण्यात येणा-या तसेच इतर प्रिमियमच्या (अधिमुल्य) शुल्काची 50% रक्कम दि.31/12/2021 पूर्वी भरणा केल्यास उर्वरित 50% रक्कमेची सवलत देण्याचा निर्णय जाहिर केला.
सदर सवलतीचा लाभ घेण्यासाठी विकासकांकडून मोठया प्रमाणावर प्रस्ताव प्राप्त झाल्याने सदर प्रिमियमसह इतर शुल्काचीही रक्कम प्राप्त होऊन महापालिकेच्या उत्पन्नात मोठया प्रमाणावर भर पडलेली आहे. माहे डिसेंबर 2021 अखेर शहर विकास विभागाकडून रु.776 कोटी 27 लक्ष प्राप्त झाले आहेत. त्यामुळे शहर विकास विभागाकडील उत्पन्न रु.342 कोटी वरुन रु.941 कोटी 64 लक्ष सुधारित करण्यात आले आहे.
सन 2022-23 मध्ये सदर सवलत लागू नसल्याने तसेच मोठया विकासकांकडून सवलतीचा लाभ घेण्यासाठी दाखल झालेले प्रस्ताव सवलत काळातच मंजूर झालेले असल्याने तसेच नविन नियमावलीनुसार काही शुल्काचे दर कमी झालेले असल्यामुळे व काही बाबी भुनिर्देशांकात समाविष्ट झाल्याने त्यापोटी मिळणारे अधिमुल्यात घट होणार असल्याने सन 2022-23 या आर्थिक वर्षात रु.500 कोटी 42 लक्ष इतके उत्पन्न अपेक्षित धरण्यात आलेले आहे.
3) स्थानिक संस्था कर :-
स्थानिक संस्था कर विभागाकडे वस्तू व सेवाकर अनुदानापोटी रु.907 कोटी 20 लक्ष , मुद्रांक शुल्क अधिभारापोटी अनुदान रु.230 कोटी, स्थानिक संस्था कर व जकातीची मागील वसुली रु.15 कोटी 50 लक्ष असे एकूण रु.1152 कोटी 70 लक्ष उत्पन्न अपेक्षित केले होते. शासनाकडून वस्तू व सेवाकर अनुदानाची रक्कम नियमितपणे प्राप्त होत आहे. डिसेंबर 2021 अखेर वस्तू व सेवाकर अनुदानापोटी शासनाकडून प्रत्यक्षात रु.680 कोटी 13 लक्ष प्राप्त झाले आहेत. परंतु मुद्रांक शुल्क अधिभारापोटी अपेक्षित धरलेल्या रु.230 कोटी अनुदानापैकी डिसेंबर 21 अखेर केवळ रु. 32 कोटी 82 लक्ष अनुदान प्राप्त झाले असल्याने मुद्रांक शुल्कापोटी सुधारित अंदाज रु.50 कोटी अपेक्षित केले आहे.
तसेच स्थानिक संस्था कर व जकात कराच्या मागील थकबाकी वसुलीपोटी रु.15 कोटी 50 लक्ष अपेक्षित उत्पन्नापैकी डिसेंबर 21 अखेर रु. 12 कोटी 11 लक्ष प्राप्त झाले आहेत.यामुळेच या सर्व बाबींचा विचार करुन स्थानिक संस्था कर विभागाचे मूळ अंदाज रु. 1152 कोटी 70 लक्ष पैकी डिसेंबर 21 अखेर रु.725 कोटी 6 लक्ष प्राप्त झाल्याने सुधारित अंदाज एकूण रु.971 कोटी 99 लक्ष अपेक्षित केले आहेततसेच सन 2022-23 या आर्थिक वर्षासाठी या सर्व बाबींपासून रु.1239 कोटी 39 लक्ष उत्पन्न अपेक्षित आहे.
4) पाणी पुरवठा आकार :-
पाणी पुरवठा आकारासाठी सन 2021-22 मध्ये रु.200 कोटी उत्पन्न अपेक्षित होते. डिसेंबर 2021 अखेर पाणी पुरवठा आकाराचे प्रत्यक्ष प्राप्त उत्पन्न रु.53 कोटी विचारात घेता सुधारित अंदाज रु.158 कोटी अपेक्षित केले असून सन 2022-23 मध्ये रु.200 कोटी उत्पन्न अपेक्षित करण्यात आले आहे.
5) अग्निशमन दल :-
अग्निशमन विभागाकडून मूळ अंदाज रु.98 कोटी 26 लक्ष अपेक्षित केले होते. डिसेंबर 2021 अखेर प्रत्यक्ष रु.73 कोटी 82 लक्ष प्राप्त झाले असून उत्पन्नाचे उद्दिष्ट साध्य होणार असल्याने रु.98 कोटी 28 लक्ष सुधारित अंदाज प्रस्तावित केले आहे. सन 2022-23 या आर्थिक वर्षासाठी रु. 104 कोटी 80 लक्ष उत्पन्न अपेक्षित केले आहे.
6) स्थावर मालमत्ता विभाग :-
सन 2021-22 या आर्थिक वर्षात स्थावर मालमत्ता विभागाकडून रु.21 कोटी 5 लक्ष अपेक्षित केले होते. डिसेंबर 2021 अखेर रु.5 कोटी 97 लक्ष प्रत्यक्षात उत्पन्न प्राप्त झाले असल्याने स्थावर मालमत्ता विभागाचे सुधारित अंदाज रु.15 कोटी 33 लक्ष अपेक्षित केले आहे. सन 2022-23 मध्ये स्थावर मालमत्ता विभागाकडून रु.21 कोटी 5 लक्ष उत्पन्न अपेक्षित आहे.
7) जाहिरात फी :-
जाहिरात फी पोटी सन 2021-22 मध्ये रु. 22 कोटी उत्पन्न अपेक्षित केले होते. डिसेंबर 2021 अखेर प्रत्यक्ष प्राप्त उत्पन्न रु.5कोटी 35 लक्ष झाले असल्याने सुधारित अंदाजपत्रकात जाहिरात फी पासून रु.12 कोटी उत्पन्न अपेक्षित केले असून सन 2022-23 मध्ये रु.22 कोटी उत्पन्न अंदाजित करण्यात आले आहे.
क्रीडाप्रेक्षागृह, नाटयगृह, तरणतलाव इत्यादी विभाग लॉकडाऊन तसेच शासनाने वेळोवेळी घातलेल्या निर्बंधामुळे काही कालावधीसाठी बंद असल्याने अपेक्षित उत्पन्न प्राप्त होणार नसल्याने सुधारित अंदाजपत्रकात उत्पन्नाचे उद्दिष्ट कमी करण्यात आले आहे. छत्रपती शिवाजी महाराज रुग्णालय, कळवा तसेच महापालिकेच्या इतर रुग्णालयांमध्ये कोव्हीड च्या रुग्णांवर मोफत उपचार करण्यात आल्यामुळे रुग्ण फी कमी प्रमाणात जमा झाली आहे.
8) अनुदाने :-
सन 2021-22 या आर्थिक वर्षासाठी रु.107 कोटी 67 लक्ष अनुदान अपेक्षित होते. डिसेंबर 2021 अखेर रु.322 कोटी 15 लक्ष अनुदान प्राप्त झाले आहे. यामध्ये प्रामुख्याने क्लस्टर योजनेसाठी रु.149 कोटी, पंधराव्या वित्त आयोगाकडून रु.24.15 कोटी व हवा गुणवत्ता अनुदानापोटी रु.48.30 कोटी , माझी वसुंधरा अंतर्गत बक्षिस रु.5 कोटी ही अतिरिक्त अनुदाने प्राप्त झाल्याने सुधारित अंदाजपत्रकात रु. 342 कोटी 97 लक्ष अपेक्षित केले असून सन 2022-23 या आर्थिक वर्षासाठी रु.111 कोटी 70 लक्ष अनुदान अपेक्षित धरण्यात आले आहे.
9) कर्जे :-
आजमितीस महापालिकेवर रु.142 कोटी 71 लक्ष कर्ज शिल्लक आहे. सन 2021-22 तसेच सन 2022-23 च्या अंदाजपत्रकात कर्ज अपेक्षित केलेले नाही.
अशा प्रकारे सन 2021-22 मध्ये आरंभिची शिल्लक रु.260कोटी 64 लक्षसह सुधारित अंदाजपत्रक रु.3510 कोटी व सन 2022-23 मध्ये आरंभिची शिल्लक रु.250 कोटी 76 लक्षसह मूळ अंदाज रु.3299 कोटी प्रस्तावित करण्यात आले आहेत.
खर्च बाजू :-
कोरोनाच्या आपत्कालीन स्थितीत वैदयकीय सेवा व सुविधांसाठी मोठया प्रमाणावर निधी खर्च करावा लागत असल्याने विकास कामांसाठी निधी अपुरा आहे याची आपणा सर्वांनाच कल्पना आहे.
सन 2021-22 मध्ये महसुली खर्चासाठी रु.1819 कोटी 61 लक्ष खर्चाचे अंदाज प्रस्तावित होते. या आर्थिक वर्षात महसुली खर्चाच्या काही प्रमुख बाबींवर सुधारित अंदाजपत्रकात तरतुदी वाढवून देण्यात आल्या आहेत. यामध्ये प्रामुख्याने कोरोना नियंत्रण उपाय योजनेसाठी रु.223 कोटी, पाणी खरेदीसाठी रु.44 कोटी तसेच परिवहन सेवेसाठी रु.76 कोटी इत्यादीचा समावेश आहे.
त्यामुळे सुधारित अंदाजपत्रकात महसुली खर्च रु.2140 कोटी 23 लक्ष करण्यात आले आहे. भांडवली खर्चासाठी रु.935 कोटी 37 लक्ष तरतूद प्रस्तावित होती. भांडवली खर्चाच्या काही बाबींमध्ये कपात केली असून नगरसेवक निधी स्पील ओव्हरसाठी, प्रभाग सुधारणा निधी स्पील ओव्हर तसेच या आर्थिक वर्षासाठी काही रक्कम , मागासवर्ग निधीमध्ये स्पील ओव्हरसाठी वाढ करण्यात आली असून भांडवली खर्च रु.1119 कोटी 1 लक्ष करण्यात आला आहे.
सन 2022-23 मध्ये खर्चासाठी तरतुदी प्रस्तावित करताना उत्पन्नातील अपेक्षित घट विचारात घेऊन जवळपास सर्वच खर्चात काटकसरीचे धोरण कायम ठेवण्यात आलेले असून केवळ अत्यावश्यक असलेले नविन प्रकल्प वगळता हाती घेतलेल्या कामांना प्राधान्य देण्यावर भर देण्यात आला आहे. तथापि, काही वैशिष्टयपुर्ण प्रस्तावित कामांचा थोडक्यात ऊहापोह खालीलपमाणे करण्यात आलेला आहे.
1) तलाव सुशोभिकरण :-
ठाणे शहर हे तलावाचे शहर म्हणून ओळखले जाते. शहराची ही ओळख टिकवून ठेवणे यासाठी यावर्षी विभिन्न तलावांचे सुशोभिकरण करण्याचा मानस असून त्यासाठी रु.10 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
2) धर्मवीर आनंद दिघे साहेब स्मारक :-
ठाणे शहराच्या विकासामध्ये धर्मवीर आनंद दिघे साहेबांचे योगदान सर्वश्रृत आहे. अशा ऊत्तुंग व्यक्तीमत्वाचा यथोचित गौरव म्हणून ठाणे शहरात धर्मवीर आनंद दिघे साहेबांचे स्मारक उभारण्यात येणार असून त्यासाठी रु.5 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
3) जांभळी नाका मार्केट पुनर्विकास :-
जांभळी नाका येथील शिवाजी मंडई भाजी मार्केट व मच्छी मार्केट विकासासाठी रक्कम रु.5 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
4) पार्किंग सुविधांचे निर्माण व भुमिगत वाहनतळ :-
अ) शहरात पुरेशी पार्किंग सुविधा निर्माण करता यावी यासाठी सन 2022-23 च्या अर्थसंकल्पात रु.10 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
ब) भुमिगत वाहनतळाकरीता रक्कम रु.10 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
5) सार्वजनिक शौचालय दुरुस्ती व अद्यावतीकरण :-
शहरातील सर्व झोपडपट्टयामधील शौचालयाची दुरुस्ती व अदयावतीकरणासाठी रु. 11 कोटी रकमेची कामे लवकरच हाती घेण्यात येणार असून रु.15 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे. असा एकूण रु.26 कोटींचा निधी शौचालय दुरुस्ती व अद्यावतीकरणसाठी उपलब्ध होणार आहे.
6) शहर सौदर्यींकरण (Beautification) :-
ठाणे महानगरपालिकेच्या वतीने शहर सौंदर्यीकरणाचा महत्वाकांक्षी प्रकल्प हाती घेण्यात येणार आहे. शहर सौदर्यींकरणाअंतर्गत विविध कामासाठी सविस्तर प्रकल्प आराखडा तयार करण्यात आलेला असून त्याअंतर्गत रु.130 कोटीची कामे लवकरच हाती घेण्यात येणार आहे. यासाठी सन 2022-23 च्या अर्थसंकल्पात रक्कम रु.25 कोटी वाढीव तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे. असा एकूण रु. 155 कोटी निधी शहर सौंदर्यीकरणासाठी उपलब्ध होणार आहे.
7) शाळा परिसरात सुरक्षा उपाय योजना :-
डब्ल्यु. आर. आय. स्कुल झोन सेफ्टी मेजर्स (WRI School zone Safety Measures) अंतर्गत शाळा परिसरात सुरक्षा उपाय योजना करणेसाठी सन 2022-23 या आर्थिक वर्षासाठी रु.10 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
8) अर्बन डेन्स फॉरेस्ट्री (Urban Dense Forestry) :-
शहरी वनीकरणाअंतर्गत विविध कामांसाठी सन 2022-23 च्या अर्थसंकल्पात रक्कम रु. 5 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
9) थीम पार्क विकसित करणे :-
शहराच्या विविध भागांमध्ये थीम पार्कस् विकसित करण्यासाठी या लेखाशिर्षाअंतर्गत सन 2022-23 च्या अर्थसंकल्पात रक्कम रु.2 कोटी वाढीव तरतुदीसह एकूण रु.4 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
10) फिल्म इन्स्टिटयूट :-
ठाणे शहरात फिल्म इन्स्टिटयूट उभारण्याचा महापालिकेचा मानस असून त्या माध्यमातून चित्रपट सृष्टीला चालना देण्याचा प्रयत्न आहे. त्यासाठी सदर लेखाशिर्षाअंतर्गत सन 2022-23 च्या अर्थसंकल्पात रक्कम रु.5 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
11) रस्ते सुरक्षेसाठी फुटपाथ :-
सदर लेखाशिर्षाअंतर्गत विविध कामांसाठी सन 2022-23 च्या अर्थसंकल्पात रक्कम रु.10 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
12) पाणी पुरवठा विस्तार व मजबुतीकरण :-
सदर लेखाशिर्षाअंतर्गत विविध कामांसाठी रक्कम रु.10 कोटी वाढीव तरतुदीसह एकूण रु.50 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
13) वाहतुक नियमन उपाययोजना :-
वाहतूक नियमन उपाय योजनेसाठी वाहतूक नियमन या लेखाशीर्षांतर्गत रु.10 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
14) रस्त्यांचे पुनर्पृष्ठीकरण करणे :-
ठाणे महानगरपालिका परिसरात महत्वाच्या दळणवळणाच्या रस्त्यांचे पुनर्पृष्ठीकरण करण्याकरीता सुमारे रु. 250 कोटींची कामे लवकरच हाती घेण्यात येणार असून याव्यतिरिक्त रस्त्यावरील खड्डे बुजविणेकरीता रस्ते दुरुस्ती (Pot holes) या लेखाशीर्षांतर्गत रु.10 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे. असे सुमारे रु. 260 कोटींचा निधी रस्त्याचे अद्यावतीकरणासाठी उपलब्ध होणार आहे.
15) मॉडेला मिल येथे ट्रक टर्मिनस :-
मॉडेला मिल येथे ट्रक टर्मिनस विकसित करण्यात येणार असून यासाठी या लेखाशीर्षांतर्गत रु.1 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
16) वागळे इस्टेट येथे नाट्यगृह बांधणे :-
वागळे इस्टेट येथे नवीन नाट्यगृह बांधणेसाठी या लेखाशीर्षांतर्गत रु.5 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
17) खारेगाव येथे ट्रक टर्मिनस :
ठाणे शहरातील अवजड वाहतुकीचे नियमन करणेसाठी खाजगीकरणातून खारेगाव येथे ट्रक टर्मिनस विकसित करणेचे नियोजित आहे.
18) क्लस्टर योजनेअंतर्गत सामंजस्य कराराची (MOU) अंमलबजावणी
या योजनेअंतर्गत विविध कामांसाठी रु.149 कोटी निधी उपलब्ध करण्यात येत असून सदर कामांची अंमलबजावणी सुरु आहे. या संदर्भात ठाणे महानगरपालिका व सिडको यांच्यामध्ये सामंजस्य करार झाला आहे.
19) प्रदुषण निंयत्रणाकरीता विविध योजना / कामे :-
1. राष्ट्रीय स्वच्छ हवा कार्यक्रमाअंतर्गत (NATIONAL CLEAN AIR PROGARMME) अंतर्गत केंद्रीय पंधरावा वित्त आयोगाअंतर्गत हवा प्रदुषण कमी करणे व हवेची गुणवत्ता वाढणे यासाठी रु.48 कोटी निधी उपलब्ध करण्यात येत असून प्रामुख्याने खालील कामे हाती घेण्यात येणार आहेत.
• ठाणे महानगरपालिका परिवहन सेवेकरीता 81 इलेक्ट्रीक बसेस खरेदी करणे.
• वागळे इस्टेट स्मशान भुमीमध्ये PNG शवदाहिनी बांधणे.
• Dust Sweeping मशीन खरेदी करणे.
• पालापाचोळा कचरा व्यवस्थापनासाठी Horticulture Composting Plant उभारणे.
• धुळ प्रदुषण नियंत्रणासाठी Mist spray machine उभारणी करणे.
तसेच वर्ष 2022-23 मध्ये अधिकचा रु. 48 कोटी निधी उपलब्ध होणार असून एकंदरित रु. 96 कोटी निधीची कामे हाती घेण्यात येणार आहेत.
2. माझी वसुधंरा अभियान अंतर्गत ठाणे महानगरपालिका ही प्रथम क्रमांकाची मानकरी ठरलेली असून ही बाब महापालिकेसाठी अत्यंत भुषणावह आहे. त्याअंतर्गत प्राप्त बक्षिसाच्या रक्कमेतून हरित क्षेत्र वाढविणे, जल संवर्धन करणे, इलेक्ट्रीक चार्जींग स्टेशन उभारणे अशा प्रकारची विविध कामे हाती घेण्यात येत आहेत. यासाठी रु.10 कोटीचा निधी उपलब्ध करण्यात येत असून ही कामे हाती घेण्यात येतील.
20) घनकचरा व्यवस्थापन विभागाअंतर्गत विविध योजना / कामे :-
1. डायघर येथील वेस्ट टू एनर्जी प्रकल्प अंतर्गत टप्पा क्र. 1 कार्यान्वयीत करणे:-
मौजे डायघर येथील प्रस्तावित घनकचरा प्रक्रिया प्रकल्पाकरिता महाराष्ट्र प्रदूषण नियंत्रण मंडळाकडून ना हरकत प्रमाणपत्र प्राप्त झालेले असून मौजे डायघर येथे पहिल्या टप्प्यात 1200 मेट्रिक टन क्षमतेचा MRF (Material Recovery Facility) प्रकल्प कार्यान्वित करण्यात येणार आहे.
याकरिता रु. 20 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
2. कचरा संकलनासाठी यंत्रणा (Garbage Collection Mechanism)
शहरामधील बैठी घरे, डोंगर उतारावरील झोपडपट्टया, दाटीवाटीच्या वस्त्यांमध्ये निर्माण होणा-या दैनंदिन 200 टन कच-याच्या संकलनाकरिता पर्यावरणाभिमुख वाहने (ई-रिक्षा) वापरून पर्यावरणाचा समतोल राखून कचऱ्याचे संकलन करणेकरिता 50 ई-रिक्षा खरेदी करण्याचे नियोजन आहे.
याकरिता सन 2022-23 च्या अंदाजपत्रकात रु. 10 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
३.भंडार्ली येथील कचरा प्रक्रिया प्रकल्प :-
ठाणे महानगरपालिका क्षेत्रातील निर्माण होणाऱ्या कचऱ्याची शास्त्रोक्त पध्दतीने विल्हेवाट लावणेकरिता ठाणे महानगरपालिकेमार्फत मौजे भंडार्ली येथे शास्त्रोक्त भरावभूमी (SLF), तयार करून ओला व सुका कचऱ्यावर प्रक्रिया करण्याचे प्रस्तावित आहे.
याकरिता भंडार्ली क्षेपणभूमी विकास या लेखाशीर्षांतर्गत रु. 5 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
4. कचरा वेचकांचा सहभाग योजना :-
ठाणे शहरातील भौगोलिक रचना लक्षात घेता, काही ठिकाणी कचरा संकलनाकरिता कोणतेही वाहन पोहोचू शकत नाही अशा भागांमध्ये घरोघरी कचरा संकलनाची व्यवस्था बळकट करणे आवश्यक आहे. याकरिता शहरांतील कचरा वेचक, स्थानिक महिला मंडळ व सामाजिक संस्था यांना एकत्रीत करून भौगोलिक परिस्थितीनुसार घरांचे गट तयार करून अशा संस्थांच्या माध्यमातून घरोघरी वर्गीकृत कचरा संकलनाचे काम करण्यात येणार आहे.
याकरिता कचरा वेचक मानधन या लेखाशीर्षांतर्गत रु. 5 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
5. कचरा निर्मितीच्या ठिकाणी प्रक्रिया करणे :-
केंद्र शासनाने जाहिर केलेल्या स्वच्छ भारत अभियान अंतर्गत 100 किलो पेक्षा कमी कचरा निर्मात्यांना कचरा निर्मितीच्या ठिकाणी प्रक्रिया करणेकरिता प्रोत्साहित करणेसाठी शहरातील बैठी घरे व 50 फ्लॅट पर्यंतच्या (कमाल 100 किलो पर्यंत) इमारतीतील कचऱ्यापासून कंम्पोस्टिंग करणेकरिता पीट्सची उभारणी किंवा कंम्पोस्टींग ड्रम महापालिकेमार्फत पुरविण्यात येतील.
21) महापालिका शाळा मजबुतीकरण :
महापालिका शाळांच्या मजबुतीकरण व दुरुस्तीसाठी सन 2022-23 च्या अंदाजपत्रकात रक्कम रु.20 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
22) छत्रपती शिवाजी महाराज रुग्णालय व त्याला सलग्न असलेले राजीव गांधी वैद्यकीय महाविद्यालय यांचे सशक्तीकरण:- यासाठी सन 2022-23 च्या अंदाजपत्रकात रु.10 कोटी तरतूद प्रस्तावित करण्यात आलेली आहे.
23) पार्किंग प्लाझा येथे मल्टीस्पेशालिटी रुग्णालयाची स्थापना:-
i) सद्यस्थितीत पार्किंग प्लाझा येथे 50 खाटांचा बाल रुग्णांसाठीचा अतिदक्षता विभाग (PICU) कार्यरत असून त्यामध्ये प्रथमत: 30 खाटांचा नवजात बालकांसाठी अतिदक्षता विभाग (NICU) ची बेड मॅनेजमेंट सिस्टीमच्या माध्यमातून उभारणी करणे.
ii) सद्यस्थितीत पार्किंग प्लाझा येथे ठामपाचे 1100 खाटांचे कोव्हिड रुग्णांवर उपचार करण्याकरिता डीसीएच सुरु आहे. ठाणे शहरात कोव्हिडची साथ कमी झाल्यावर सदर ठिकाणी मल्टीस्पेशालिटी हॉस्पिटल खाजगी वैद्यकीय संस्था/ तज्ञांच्या सहभागातून सुरु करण्याचे प्रस्तावित आहे.
24) ठाणे शहरासाठी टाटा कॅन्सर हॉस्पिटल चालू करण्याचे प्रयोजन:-
टाटा कॅन्सर हॉस्पिटल यांच्या सहयोगातून कॅन्सर हॉस्पिटलची उभारणी करण्याचे प्रयोजन आहे. तसेच या ठिकाणी नर्सिंग कॉलेजसह पॅरामेडिकल कोर्सेस सुविधा निर्माण करण्याचे प्रस्तावित आहे.
25) पाणी पुरवठा योजना :
ठाण्याच्या नागरिकांना सर्व विभागात सारख्याच प्रमाणात स्वच्छ पुरेसा पाणी पुरवठा करणे यासाठी खालीलप्रमाणे भर देण्यात आलेल्या क्षेत्राची निवड करण्यात आली आहे .
1. ठाणे शहरातील पाणी पुरवठ्यातील वाढीचे नियोजन :-
ठाणे शहरातील वाढत्या लोकसंख्येसाठी आवश्यक असणा-या वाढीव पाणी पुरवठयासाठी पाणी पुरवठा विभागामार्फत पिसे येथील पंपिंग स्टेशनमध्ये वाढीव क्षमतेचे पंप बसविण्याचे काम हाती घेतले आहे.या कामांतर्गत जुने 600 अश्वशक्तीचे पंप बदलून 1150 अश्वशक्तीचे 5 पंप बसविण्यात येत आहेत. यामुळे ठाणे शहरास अतिरिक्त 100 द.ल.लि. प्रतिदिन पाणी पुरवठयात वाढ होणे अपेक्षित आहे.
2. वितरण व्यवस्थेचा विस्तार व मजबुतीकरण :-
ठाणे शहरातील उत्तर विभागाकडील (घोडबंदर रोड परिसर ) रिमॉडेलिंग योजनेअंतर्गत नवीन वहन वाहिनी टाकणे, 3 जलकुंभ व 2 संप पंप हाऊस व वितरण वाहिन्या टाकण्याचे काम पुर्ण करण्यात आले आहे. तसेच दिवा व मुंब्रा प्रभागासाठी रिमॉडेलिंग योजनेचे काम सुरु आहे. या अंतर्गत नवीन वहन वाहिनी टाकणे, जलकुंभ व संप पंप हाऊस बांधणे व वितरण वाहिन्या टाकण्याचे काम सुरु आहे. उर्वरित विभागासाठी रिमॉडेलिंग अंतर्गत कामे करणेसाठी केंद्र शासनाच्या अमृत 2.0 मधून निधी उपलब्ध होणेसाठी प्रयत्न करण्यात येत आहेत.
3. महसुल न मिळणा-या पाण्याचे प्रमाण कमी करणे :-
ठाणे शहरातील सर्व प्रकारच्या व्यावसायिक इमारती, रहिवासी इमारती व झोपडपट्टी विभागातील नळ संयोजनावर स्मार्ट वॉटर मिटर बसविण्याचे काम ठाणे स्मार्ट सिटी लिमिटेड अंतर्गत सुरु आहे. या कामांतर्गत 1,13,328 नळ संयोजनांवर स्मार्ट वॉटर मिटर बसविणे प्रस्तावित असून, आजपर्यंत 72,347 संयोजनांवर जलमापके बसविण्यात आली आहेत. तसेच बसविण्यात आलेल्या 48,200 संयोजनांना जलमापकाच्या नोंदीनुसार पाणी देयके देण्यात आलेली आहेत. नजिकच्या कालावधीत सर्व संयोजनांना स्मार्ट वॉटर मिटर बसवून जलमापकाच्या नोंदीनुसार पाणी देयके देण्यात येतील, जेणेकरुन महसूल न मिळणा-या पाण्याचे प्रमाण कमी करता येणे शक्य होईल.
26) दिवा येथे महानगरपालिकेमार्फत अद्ययावत रुग्णालय नियोजित असून यासाठी वर्ष 2022-23 मध्ये रु.5 कोटी तरतूद करण्यात आलेली आहे.
27) किसननगर येथे छत्रपती शिवाजी महाराज रुग्णालयाचा विस्तार म्हणुन अद्ययावत मॅटर्निटी रुग्णालय जॉईंट व्हेंचर तत्वावर प्रस्तावित करण्यात आले असून लवकरच कार्यान्वित करण्याचे नियोजन आहे.
सन 2022-23 च्या अर्थसंकल्पातील विविध लेखाशिर्षांतर्गत करण्यात आलेल्या तरतुदीनुसार ध्येये साध्य करण्याचा प्रयत्न आहे. अशा प्रकारे रु.30 लक्ष अखेरच्या शिल्लकेसह रु.2170 कोटी 25 लक्ष महसुली व रु.1128 कोटी 45 लक्ष भांडवली खर्च असे एकूण रु. 3299 कोटी रकमेचे खर्चाचे अंदाज मा.स्थायी समितीस सादर करण्यात आले.
फोटो कॅप्शन:
1.महापालिका आयुक्त डॉ. विपिन शर्मा यांनी महापालिकेचा सन 2021- 2022 चा सुधारित 2807.03 कोटी रूपयांचा तर सन 2021-2022 सालचा 2755.32 कोटी रूपयांचा मुळ अर्थसंकल्प स्थायी समिती सभापती संजय देवराम भोईर यांना सादर केला. यावेळी स्थायी समितीचे सदस्य तसेच महापालिकेचे वरिष्ठ अधिकारी आभासीपद्धतीने उपस्थित होते.
2. पत्रकार परिषदेत बोलताना महापालिका आयुक्त डॉ. विपिन शर्मा सोबत स्थायी समिती सभापती संजय देवराम भोईर, परिवहन समिती सभापती विलास जोशी, अतिरिक्त आयुक्त (१) संदीप माळवी,अतिरिक्त आयुक्त(२) संजय हेरवाडे, मुख्य वित्त व लेखा अधिकारी दिलीप सूर्यवंशी.
