दिशाभूल करणाऱ्या जाहिरातीसाठी मोठ्या जाहिरातून रामदेव, बालकृष्ण यांनी पुन्हा मागितली माफी…

 

नवी दिल्ली, लोकशाही न्यूज नेटवर्क;

 

योगगुरू रामदेव आणि त्यांचे सहकारी बालकृष्ण यांनी पतंजली आयुर्वेद लिमिटेड विरुद्ध दिशाभूल करणाऱ्या जाहिरातीप्रकरणी सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्देशांचे पालन न केल्याबद्दल आज वृत्तपत्रांमध्ये जाहीर माफी मागितली आहे. पतंजलीने काल माफीही मागितली होती पण त्याचा आकार औषधांच्या भ्रामक जाहिरातींएवढा मोठा आहे का, अशी विचारणा न्यायालयाने केली होती.

आज पुन्हा जाहिरात देऊन माफी मागितली

मंगळवारी सकाळी प्रकाशित झालेल्या जाहिरातीत वृत्तपत्राच्या पानाचा एक चतुर्थांश भाग व्यापलेला आहे आणि त्याचे शीर्षक आहे “बिनशर्त सार्वजनिक माफी”. “भारताच्या माननीय सर्वोच्च न्यायालयासमोर चालू असलेल्या खटल्याच्या (रिट याचिका सी. क्र. 645/2022) विचारात घेऊन, आम्ही आमच्या वैयक्तिक क्षमतेने तसेच कंपनीच्या वतीने, गैर-अनुपालन किंवा अवज्ञाबद्दल माफी मागतो. ”

या नोटमध्ये पुढे म्हटले आहे की, “आम्ही 22.11.2023 रोजी मीटिंग/प्रेस कॉन्फरन्स आयोजित केल्याबद्दल दिलगीर आहोत आणि आम्ही आमच्या जाहिराती प्रकाशित करण्याच्या चुकीसाठी मनापासून दिलगीर आहोत आणि आम्ही वचनबद्ध आहोत की अशा चुका पुन्हा होणार नाहीत माननीय न्यायालयाच्या सूचना योग्य काळजी आणि अत्यंत प्रामाणिकपणाने आणि माननीय न्यायालय/अधिकारींच्या सूचनांचे पालन करण्याचे आम्ही वचन देतो – बाळकृष्ण, स्वामी रामदेव, हरिद्वार, उत्तराखंड.

सोमवारी प्रसिद्ध झालेली जाहिरात खूपच छोटी होती आणि त्यात रामदेव आणि बाळकृष्ण यांच्या नावाचाही समावेश नव्हता.

काल न्यायमूर्ती कोहलीने एक प्रश्न विचारला होता

काल या प्रकरणावर सुनावणी करताना न्यायमूर्ती हिमा कोहली आणि न्यायमूर्ती ए अमानुल्ला यांच्या खंडपीठाने माफीनामा ठळकपणे प्रसिद्ध केला आहे का, अशी विचारणा केली होती. न्यायमूर्ती कोहली यांनी विचारले होते, “माफीनामा ठळकपणे प्रकाशित करण्यात आला आहे का? त्याचा फॉन्ट आणि आकार तुमच्या आधीच्या जाहिरातींसारखाच आहे का?”

रामदेव आणि बाळकृष्ण यांची बाजू मांडणारे ज्येष्ठ वकील मुकुल रोहतगी यांनी न्यायालयाला सांगितले की, 10 लाख रुपये खर्चून 67 वृत्तपत्रांमध्ये माफीनामा प्रकाशित करण्यात आला होता, परंतु न्यायालय ठाम राहिले. “कृपया जाहिराती कट करा आणि त्या आम्हाला द्या. त्या मोठ्या करून दाखवू नका. आम्हाला जाहिरातीचा खरा आकार पाहायचा आहे. तुम्ही जाहिरात कधी चालवता हे आम्हाला पहायचे आहे त्यामुळे याचा अर्थ असा नाही की आपण हे सूक्ष्मदर्शकातून पहावे.” या प्रकरणाची पुढील सुनावणी ३० एप्रिल रोजी होणार असून त्यादरम्यान न्यायालयाने रामदेव आणि बाळकृष्ण यांनाही हजर राहण्यास सांगितले आहे.

काय प्रकरण आहे

हे प्रकरण कोविडच्या काळातील आहे जेव्हा पतंजलीने 2021 मध्ये कोरोनिल नावाचे औषध लॉन्च केले होते. रामदेव यांनी या औषधाबद्दल “कोविड-19 साठी पहिले पुरावे-आधारित औषध” असल्याचा दावा केला होता. पतंजलीने असाही दावा केला की कोरोनिलकडे जागतिक आरोग्य संघटनेचे प्रमाणपत्र आहे, परंतु इंडियन मेडिकल असोसिएशनने याचे वर्णन “निरपेक्ष खोटे” असे केले आहे.

रामदेव यांचा एक व्हिडिओ व्हायरल झाल्यानंतर वैद्यकीय संस्था आणि पतंजली यांच्यातील संघर्ष वाढला, ज्यामध्ये ते म्हणतात की ॲलोपॅथी हे “मूर्ख आणि दिवाळखोर विज्ञान” आहे. IMA ने रामदेव यांना कायदेशीर नोटीस पाठवून माफी मागण्यास सांगितले आहे. रामदेव फॉरवर्ड केलेला व्हॉट्सॲप मेसेज वाचत असल्याची प्रतिक्रिया पतंजली योगपीठाने दिली आणि आधुनिक विज्ञानाकडे त्यांच्या मनात द्वेष नाही असे सांगण्यात आले.

ऑगस्ट 2022 मध्ये, IMA ने ‘ॲलोपॅथीद्वारे पसरवलेले गैरसमज: फार्मा आणि वैद्यकीय उद्योगाद्वारे पसरलेल्या गैरसमजांपासून स्वतःला आणि देशाला वाचवा’ या शीर्षकाची जाहिरात वर्तमानपत्रांमध्ये प्रकाशित केल्यानंतर पतंजली विरोधात याचिका दाखल केली होती. पतंजलीच्या औषधांनी मधुमेह, उच्च रक्तदाब, थायरॉईड, लिव्हर सिरोसिस, संधिवात आणि दमा या आजारांपासून बरे झाल्याचा दावा या जाहिरातीत करण्यात आला आहे.

गेल्या वर्षी 21 नोव्हेंबर रोजी सर्वोच्च न्यायालयाने पतंजलीला अशा प्रकारच्या दाव्यांविरोधात इशारा दिला होता आणि मोठा दंड आकारण्याचा इशाराही दिला होता. न्यायालयीन कागदपत्रांनुसार, पतंजलीच्या वकिलाने तेव्हा आश्वासन दिले होते की “आतापासून, कोणत्याही कायद्याचे उल्लंघन होणार नाही, विशेषत: उत्पादनांच्या जाहिराती आणि ब्रँडिंगशी संबंधित.”

या वर्षी 15 जानेवारी रोजी, सर्वोच्च न्यायालयाला भारताचे सरन्यायाधीश डीवाय चंद्रचूड यांना उद्देशून एक निनावी पत्र प्राप्त झाले, ज्याच्या प्रती न्यायमूर्ती कोहली आणि न्यायमूर्ती अमानुल्ला यांना पाठवण्यात आल्या. पत्रात पतंजलीकडून सातत्याने जारी करण्यात येत असलेल्या दिशाभूल करणाऱ्या जाहिरातींचा उल्लेख आहे. IMA चे वकील, ज्येष्ठ वकील पीएस पटवालिया यांनी 21 नोव्हेंबर 2023 च्या चेतावणीनंतर वृत्तपत्रातील जाहिरात आणि न्यायालयाच्या सुनावणीनंतर रामदेव आणि बाळकृष्ण यांच्या पत्रकार परिषदेचा उतारा देखील न्यायालयाला दाखवला. यानंतर न्यायालयाने पतंजलीकडून उत्तर मागितले आणि त्याच्याविरुद्ध अवमानाची कारवाई सुरू करण्यास सांगितले.

19 मार्च रोजी न्यायालयाला सांगण्यात आले की पतंजलीने अवमान नोटीसचे उत्तर दाखल केले नाही. यानंतर न्यायालयाने रामदेव आणि बाळकृष्ण यांना प्रत्यक्ष हजर राहण्यास सांगितले. 2 एप्रिल रोजी झालेल्या सुनावणीत दिशाभूल करणाऱ्या जाहिरातींवर योग्य प्रतिज्ञापत्रे दाखल न केल्याने न्यायालयाने रामदेव आणि बालकृष्ण यांच्यावर “संपूर्ण अवज्ञा” केल्याबद्दल कठोर शब्दांत टीका केली. त्यानंतर, 10 एप्रिल रोजी, माफीनामा सर्वोच्च न्यायालयाने फेटाळला कारण तो आधी मीडियाला पाठवला गेला.

न्यायालयाने सांगितले की त्यांची माफी मनापासून नाही आणि केवळ शब्दांचे प्रदर्शन आहे. त्यानंतर, 16 एप्रिल रोजी झालेल्या सुनावणीत दोघांनाही माफी मागण्याचा त्यांचा हेतू दाखवण्यास सांगण्यात आले.