मुंबई ;- २२ डिसेंबर हा सर्वात लहान दिवस असून सुमारे पावणे अकरा तासाचा दिवस, तर सव्वा तेरा तासांची रात्र राहील. याच दिवसापासून सूर्याचे उत्तरायण सुरू होऊन दिनमान वाढत जातो. यातील फरक मात्र मकर संक्रांतीला जाणवतो,
यावर्षी आयनदिन हा 22 डिसेंबरला भारतीय वेळानुसार सकाळी 8.57 ला सुरू होत आहे. ज्या वेळेला मकरवृत्तावर सूर्य येतो त्यावेळी पृथ्वीचा ध्रुव 23.5 अंश उत्तरेला कललेला असेल. ती वेळ म्हणजेच अयनदिन होय. मात्र यामध्ये दिवस रात्रीच्या वेळा भिन्न असतात. यावर्षी आयन दिन 22 डिसेंबर रोजी सकाळी येत असल्यामुळे 21 आणि 22 डिसेंबरचे दोन दिवस अगदी थोड्या काही फरकाने यात बदल पाहिला मिळेल. ज्यामुळे 22 डिसेंबरचा दिवस आपल्याला लहान आणि रात्र मोठी अशा पद्धतीने अनुभवता येईल.
दरवर्षी 21 किंवा 22 डिसेंबर रोजी सूर्याची किरणे थेट दक्षिण गोलार्धात असलेल्या मकर राशीवर पडतात. यामुळे उत्तर गोलार्ध सूर्यापासून सर्वात दूर आहे आणि यामुळे, यावेळी उत्तर गोलार्धात थंड हंगाम असतो आणि तो वर्षातील सर्वात लहान दिवस असतो. याला हिवाळी संक्रांती म्हणतात आणि या दिवशी उत्तर गोलार्धात दिवसाचा कालावधी 10 तास 19 मिनिटे असतो. 21 जून रोजी, सूर्याची किरणे उत्तर गोलार्धात स्थित कर्करोगाच्या उष्ण कटिबंधाला लंब असतात. यामुळे, त्यावेळी उत्तर गोलार्धात उन्हाळा असतो आणि तो दिवस वर्षातील सर्वात मोठा दिवस असतो. याला उन्हाळी संक्रांती म्हणतात.
