बोटावरील निवडणुकीची शाई का पुसली जात नाही? जाणून घ्या त्या मागचे कारण…

 

नवी दिल्ली, लोकशाही न्यूज नेटवर्क;

 

लोकसभा निवडणुकीची सर्वत्र धामधूम सुरू आहे. यानंतर अनेक राज्यांमध्येही विधानसभा निवडणुका होणार आहेत. तुम्ही आयुष्यात एकदाही मतदान केले असेल, तर तुम्हाला निवडणुकीची शाई म्हणजे काय ते कळेल. ही शाई लावलेलं बोट दाखवून लोक मतदान केल्यानंतर सेल्फी घेतात. ज्या लोकांनी आधीच मतदान केले आहे त्यांच्या बोटांवर ही शाई लावली जाते, जेणेकरून तो मतदार पुन्हा मतदान करू शकत नाही. मात्र, ही शाई आपण का वापरतो? यामागे एक मोठे कारण आहे, खरे तर ही शाई लावल्यानंतर त्याचा रंग अनेक दिवस बोटातून जात नाही. त्यामुळेच या शाईचा वापर करून बनावट मतदार टाळले जातात.

निवडणुकीची शाई कोण विकत घेऊ शकेल?

भारतीय निवडणुकांमध्ये या निळ्या शाईचा समावेश करण्याचे श्रेय देशाचे पहिले मुख्य निवडणूक आयुक्त सुकुमार सेन यांना जाते. बोटावरची शाई आपण मतदान केल्याचे दर्शवते. पण ही शाई का मिटत नाही आणि ती कशी बनवली जाते हे तुम्हाला माहिती आहे का? वास्तविक, ही शाई दक्षिण भारतातील म्हैसूर पेंट आणि वार्निश लिमिटेड या कंपनीमध्ये बनविली जाते. या कंपनीची स्थापना 1937 साली झाली. कंपनी MVPL द्वारे ही शाई फक्त सरकार किंवा निवडणूक संबंधित एजन्सींना पुरवते. ते मोठ्या प्रमाणात विकले जात नाही.

निवडणुकीची शाई कशी तयार केली जाते?

या शाईला निवडणूक शाई किंवा अमिट शाई असे म्हणतात. ही शाई तयार करण्यासाठी सिल्व्हर नायट्रेट रसायनाचा वापर केला जातो. अशा परिस्थितीत, जर तुमच्या त्वचेवर शाई आली तर ती पुसण्यासाठी किमान 72 तास लागतात. वास्तविक, पाण्याच्या संपर्कात आल्यानंतर, सिल्व्हर नायट्रेट काळा होतो आणि अदृश्य होत नाही. सिल्व्हर नायट्रेट आपल्या शरीरात असलेल्या मीठासोबत एकत्र होऊन सिल्व्हर क्लोराईड तयार होते. सिल्व्हर क्लोराईड पाण्यात विरघळत नाही किंवा ते साबणाने किंवा कोणत्याही रसायनाने धुतले जाऊ शकत नाही. ते त्वचेला चिकटून राहते. कालांतराने, त्वचेच्या पेशी जुन्या झाल्या की, या शाईचा रंग फिका पडतो.

निवडणुकीच्या शाईची पूर्तता करता येईल का?

जाणून घेण्याची आणखी एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे उच्च दर्जाची निवडणूक शाई 40 सेकंदांपेक्षा कमी वेळेत सुकते. बोटावर शाई लावल्याच्या 1 सेकंदात ती बोटावर आपली छाप सोडते. मात्र, ही शाई कशी काढायची हे खेडेगावात किंवा इतर ठिकाणी अनेकदा ऐकायला मिळते. मात्र याची अद्याप पुष्टी झालेली नाही. जर तुम्ही एकदा मतदान केले असेल तर बूथवर पुन्हा जाण्याचा प्रयत्न करू नका आणि चुकूनही खोट्या मतदानाच्या फंदात पडू नका. अन्यथा पकडले गेल्यास वाईट परिणामांना सामोरे जावे लागू शकते.