लोकशाही न्युज नेटवर्क –
निरोगी आरोग्यासाठी व्यायाम हा अत्यंत महत्वाचा आहे. जर आपल्याला चांगले जीवन जगायचे असेल तर दररोज व्यायाम करा. व्यायाम केल्याने फक्त शारिरीक आरोग्यच नाही तर आपले मानसिक आरोग्यही चांगले राहण्यास मदत होते. व्यायाम करताना आपण काही गोष्टींची काळजी घेणेही तितकेच महत्वाचे आहे.
नियमित व्यायाम करणे किंवा जिम करणे हे शरीरासाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण असते. शरीराचा व्यायाम करण्याचे अनेक प्रकार आहेत, जसे कि जिम, योग, डान्स, स्विमिंग, आणि इतर संबंधित क्रियाकलाप. नियमित व्यायाम क्रियाकलापाचा अभ्यास तुमच्या हृदय, प्रतिरोधक तंतू, चर्बी, आणि इतर आरोग्य घटकांची काळजी घेतो. व्यायाम करणे तुमच्या मानसिक स्वास्थ्यासाठीही महत्त्वपूर्ण आहे. व्यायाम केल्यामुळे तुमचा तनाव, चिंता, आणि डिप्रेशनची कमी होते. ह्या क्रियाकलापामुळे तुमची मानसिक ताजगी वाढते आणि स्वतःबद्दलची भावना सुधारते.
व्यायाम केल्यामुळे तुमची शारीरिक क्षमता, ताकत, आणि स्टॅमिना वाढतो, आणि यामुळे तुम्हाला अधिक शारीरिक काम करण्याची क्षमता मिळते. एखाद्या व्यक्तीला जर व्यायाम करताना ताकतीची, स्टॅमिनाची गरज असेल तर ते बाजारात उपलब्ध असलेले (पूरक) सप्लिमेंट घेऊन शकतात ज्याने व्यायाम करताना त्यांना सपोर्ट मिळतो. उदा. Shilajit capsules घेतल्याने आपल्या शरीराला व्यायाम करण्याचे अधिक लाभ मिळतात.
हृदय गती आणि रक्त प्रवाह वाढणे: तीव्र व्यायामामुळे हृदय जलद पंप करते आणि स्नायूंना रक्त प्रवाह वाढतो. हृदय गती आणि रक्त प्रवाह वाढल्यामुळे ऊर्जेची वाढती मागणी टिकवून ठेवण्यासाठी स्नायूंना अधिक ऑक्सिजन आणि पोषक तत्त्वे मिळतात.
स्नायूंचा थकवा आणि नुकसान: तीव्र व्यायामामुळे स्नायूंचा थकवा आणि स्नायू तंतूंना सूक्ष्म नुकसान होऊ शकते.
श्वासोच्छवासाचा वाढलेला दर: तीव्र व्यायामादरम्यान शरीराला अधिक ऑक्सिजनची आवश्यकता असते, ज्यामुळे श्वासोच्छवासाची गती वाढते. हे स्नायूंना ऑक्सिजन वितरीत करण्यास आणि शरीरातून कार्बन डायऑक्साइड आणि इतर टाकाऊ पदार्थ काढून टाकण्यास मदत करते.
एंडोर्फिन सोडणे: तीव्र व्यायामामुळे एंडोर्फिनचे प्रकाशन होते, जे नैसर्गिक वेदनाशामक आणि मूड एलिव्हेटर्स म्हणून काम करणारे न्यूरोट्रांसमीटर आहेत.
शरीराच्या तापमानात वाढ: तीव्र शारीरिक हालचालींमुळे चयापचय क्रिया वाढल्यामुळे शरीराचे तापमान वाढते. यामुळे शरीर थंड होण्याचा प्रयत्न करत असताना घाम येऊ शकतो. शरीराचे इष्टतम तापमान राखण्यासाठी आणि निर्जलीकरण टाळण्यासाठी योग्य हायड्रेशन आवश्यक आहे.
चयापचयातील बदल: तीव्र कसरत तात्पुरते चयापचय वाढवू शकते, ज्यामुळे शरीर व्यायामादरम्यान आणि नंतर दोन्ही कॅलरी बर्न करू शकते. हा परिणाम, अतिरिक्त व्यायामानंतर ऑक्सिजन वापर (EPOC) म्हणून ओळखला जातो, कालांतराने वजन कमी करण्यास आणि चरबी जाळण्यास हातभार लावू शकतो.
सांधे आणि संयोजी ऊतकांवर ताण: तीव्र व्यायामामुळे सांधे, कंडरा, अस्थिबंधन आणि इतर संयोजी ऊतकांवर लक्षणीय ताण येतो. हा ताण अनुकूलन आणि सामर्थ्य वाढीसाठी आवश्यक असला तरी, योग्य फॉर्म आणि तंत्राची देखभाल न केल्यास दुखापतीचा धोका देखील वाढू शकतो.
वाढलेला ऊर्जा खर्च: प्रीवर्कआउट्ससाठी मोठ्या प्रमाणात ऊर्जेची आवश्यकता असते, ज्यामुळे एकूण ऊर्जा खर्चात वाढ होते. हे वजन व्यवस्थापनात योगदान देऊ शकते आणि कालांतराने हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्य सुधारू शकते. एकूणच, तीव्र वर्कआउट्स सुधारित हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी तंदुरुस्ती, वाढलेली ताकद आणि सहनशक्ती आणि वर्धित मूड आणि मानसिक कल्याण यासह असंख्य फायदे प्रदान करू शकतात. तीव्र कसरत केल्यानंतर तुम्ही तुमच्या शरीराला बरे होण्यासाठी योग्य वेळ न दिल्यास, अनेक नकारात्मक परिणाम होऊ शकतात:
दुखापतीचा वाढलेला धोका: पुरेशी विश्रांती न घेता स्नायू, सांधे आणि संयोजी ऊतींवर सतत ताण दिल्यास ताण, मोच, टेंडिनाइटिस आणि फ्रॅक्चर यांसारख्या अतिवापराच्या दुखापती होऊ शकतात. पुरेशा पुनर्प्राप्ती वेळेशिवाय, या दुखापती वाढू शकतात आणि तीव्र होऊ शकतात.
स्नायूंचा थकवा आणि अशक्तपणा: योग्य विश्रांतीशिवाय, स्नायू थकलेले राहू शकतात आणि पूर्णपणे बरे होऊ शकत नाहीत. याचा परिणाम नंतरच्या वर्कआउट्स दरम्यान शक्ती, सहनशक्ती आणि एकूण कामगिरी कमी होऊ शकते.
बिघडलेले रोगप्रतिकारक कार्य: तीव्र व्यायामामुळे रोगप्रतिकारक शक्ती तात्पुरती दाबली जाते, ज्यामुळे शरीराला संसर्ग आणि आजार होण्याची शक्यता असते. पुरेशा पुनर्प्राप्तीशिवाय, रोगप्रतिकारक कार्यामध्ये तडजोड होऊ शकते, ज्यामुळे आजाराचा धोका वाढतो आणि एकूणच पुनर्प्राप्तीस विलंब होतो.
विलंबित स्नायूंची दुरुस्ती आणि वाढ: स्नायूंच्या ऊतींच्या दुरुस्ती आणि वाढीसाठी विश्रांती आवश्यक आहे. योग्य पुनर्प्राप्तीशिवाय, शरीराला खराब झालेले स्नायू तंतू दुरुस्त करण्यासाठी किंवा नवीन स्नायू ऊतक तयार करण्यासाठी पुरेसा वेळ नसू शकतो, ज्यामुळे शक्ती आणि स्नायूंच्या वाढीच्या प्रगतीमध्ये अडथळा येतो.
सतत स्नायू दुखणे: प्रखर व्यायामानंतर विलंबित स्नायू दुखणे (DOMS) सामान्य आहे आणि सामान्यत: काही दिवसात योग्य विश्रांती आणि पुनर्प्राप्तीसह निराकरण होते. तथापि, जर तुम्ही तुमचे स्नायू बरे होऊ देत नसाल तर, DOMS टिकून राहू शकतो किंवा खराब होऊ शकतो, ज्यामुळे तुमच्या दैनंदिन क्रियाकलाप आरामात पार पाडण्याच्या क्षमतेवर परिणाम होतो.
ओव्हरट्रेनिंग सिंड्रोमचा वाढलेला धोका: ओव्हरट्रेनिंग तेव्हा होते जेव्हा शरीरावर जास्त ताण आणि तीव्रता येते ज्यातून ते पुरेसे बरे होऊ शकते. ओव्हरट्रेनिंग सिंड्रोमच्या लक्षणांमध्ये सतत थकवा, कार्यक्षमता कमी होणे, निद्रानाश, मूड गडबड आणि दुखापत आणि आजारपणाची वाढती संवेदनशीलता यांचा समावेश होतो.
हार्मोनल असंतुलन: तीव्र व्यायामामुळे शरीरातील कॉर्टिसोल आणि टेस्टोस्टेरॉन सारख्या हार्मोन्सच्या पातळीमध्ये व्यत्यय येऊ शकतो. पुरेशा विश्रांतीशिवाय, हे हार्मोनल असंतुलन कायम राहू शकते, ज्यामुळे थकवा, चिडचिड आणि कामवासना कमी होणे यांसारखी लक्षणे दिसू शकतात.
प्रेरणा आणि मानसिक थकवा कमी होणे: पुरेशा पुनर्प्राप्तीशिवाय सतत तीव्र व्यायामामुळे मानसिक जळजळ होऊ शकते आणि व्यायामाची प्रेरणा कमी होऊ शकते. कालांतराने, हे तुमच्या फिटनेस दिनचर्याचे पालन करण्यावर आणि एकूणच आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम करू शकते.
तीव्र व्यायामातून शरीर पुनर्प्राप्त करण्यात मदत करण्यासाठी येथे काही सोप्या मार्ग आहेत:
विश्रांती: आपल्या शरीराला विश्रांतीसाठी पुरेसा वेळ द्या आणि तीव्र व्यायामानंतर पुन्हा बरे व्हा. स्नायूंच्या दुरुस्तीसाठी आणि वाढीसाठी विश्रांती महत्त्वाची आहे.
