जामतारा ;- भारतातील एकमेव ठिकाण हे काजू 30-100 रुपये प्रति किलो या अल्प दराने विकतात. झारखंडमध्ये जामतारा नावाचा एक जिल्हा आहे, ज्याला भारताची फिशिंग राजधानी म्हणून देखील ओळखले जाते जे हे लोकप्रिय ड्राय फ्रूट इतक्या कमी किमतीत विकतात.
काजू हे त्यांच्या मलईदार पोत आणि गोड चवीमुळे सर्वात लोकप्रिय ड्रायफ्रुट्सपैकी एक आहे आणि या काजूमध्ये असे काहीतरी आहे ज्यामुळे तुम्हाला ते आवडेल. त्यात असलेल्या पौष्टिकतेचे प्रमाण आणि ते स्वच्छ करून खाण्यायोग्य बनवण्यासाठी लागणार्‍या प्रक्रियेमुळे, काजूची किंमत नेहमीच गगनाला भिडलेली असते आणि त्याची किंमत सुमारे 800-1000 रुपये रति किलो असते.
या जामतारा शहरापासून अवघ्या चार किलोमीटर अंतरावर ‘नाला’ नावाचे गाव आहे, ज्याला झारखंडचे काजू शहर म्हटले जाते. या गावात, तुम्हाला 20-30 INR प्रति किलो दराने सहजपणे काजू मिळू शकतात, जे देशभरातील इतर कोणत्याही भाज्यांसारखेच आहे.काजू एवढ्या स्वस्त दरात विकण्याचे प्राथमिक कारण म्हणजे या गावात ५० एकर क्षेत्र असून, तेथे गावकरी काजूची शेती करतात. अधिकृत सूत्रांनुसार, 2010 च्या आसपास नाला गावातील हवामान आणि माती काजू लागवडीसाठी अनुकूल असल्याचे वनविभागाने ओळखले तेव्हा काजूची लागवड सर्वांच्या लक्षात आली. त्यानंतर काजूची लागवड मोठ्या प्रमाणावर झाली. झाडांना काजूची फळे येत असल्याने शेतकरी ते गोळा करून रस्त्याच्या कडेला एक चतुर्थांश किमतीत विकतात. हे ठिकाण फारसे विकसित नसल्यामुळे गावकरी काजू स्वस्त दरात विकतात.सूत्रांनुसार,
IAS कृपानंद झा जेव्हा जामतारा उपायुक्त होते तेव्हा त्यांना कळले की नालाची माती आणि हवामान काजू लागवडीसाठी योग्य आहे. त्यामुळे काजूची झाडे लावण्यासाठी त्यांनी काही कृषी शास्त्रज्ञांशी संवाद साधला. त्यानंतर वनविभागाने पुढाकार घेत नाल्यातील 50 एकर जागेत काजूच्या रोपांची लागवड केली. तेव्हापासून झारखंडमध्ये काजूची लागवड सुरू आहे, परंतु खेदाची गोष्ट म्हणजे, शेतकरी काजू इतक्या कमी किमतीत विकत असल्याने त्याचा फायदा होत नाही.अनेक ग्रामस्थांच्या मते, या भागात काजू प्रक्रिया प्रकल्प उभारण्याची गरज आहे कारण त्यामुळे येथे राहणाऱ्या लोकांना रोजगाराच्या अधिक संधी उपलब्ध होतील.
