लोकशाही न्यूज नेटवर्क
हिमालय आपल्या भारतातच नाही तर संपूर्ण जगात नैसर्गिक सौंदर्यासाठी खूप प्रसिद्ध आहे. निसर्ग सौंदर्यासोबतच येथे अनेक प्राचीन मंदिरेही आहेत. आज आम्ही तुम्हाला अशाच एका प्राचीन मंदिराविषयी सांगणार आहोत, हिमालयाच्या कुशीत वसलेल्या देवभूमी हिमाचलच्या कारसोग जिल्ह्यात असलेल्या ममलेश्वर महादेवाच्या मंदिरात आजही ती जपली गेली आहे. ममलेश्वर महादेवाच्या मंदिरात पाच हजार वर्षे जुने 250 ग्रॅम गव्हाचे दाणे आणि पांडवांच्या काळातील भीमाचा ढोल आहे हे अगदी खरे आहे. शतकानुशतके येथे ते जतन केले गेले आहे.जे येथे खूप प्रसिद्ध आहे.
ममलेश्वर मंदिर – पहलगामच्या परिसरात वसलेले ममलेश्वर मंदिरही खूप सुंदर आहे. इतिहासकारांच्या मते हे मंदिर १२व्या शतकाशी संबंधित आहे. पहलगामपासून या मंदिराचे अंतर सुमारे 1 किलोमीटर आहे.या मंदिराचे नाव ममलेश्वर मंदिर आहे. हे भगवान शिव आणि माता पार्वतीला समर्पित आहे. या मंदिरात मोठा ढोल ठेवण्यात आला आहे. या ढोलची लांबी 2 मीटर आणि उंची 3 फूट आहे. हा ढोल महाभारत काळापासून येथे ठेवण्यात आल्याचे येथील स्थानिक रहिवासी सांगतात. या ढोलाबद्दल असे म्हणतात की हा ढोल पराक्रमी भीमाचा आहे.याशिवाय मंदिरात स्थापित केलेली पाच शिवलिंगे पांडवांनी येथे स्थापित केली होती, असे मानले जाते. हे मंदिर महाभारतकालीन असल्याचेही सांगितले जाते.
एवढेच नाही तर या ड्रमशिवाय या मंदिरात सुमारे 250 ग्रॅम वजनाचा गव्हाचा दाणाही ठेवण्यात आला आहे. हा गहू पांडवांनी पिकवला असे म्हणतात.
ममलेश्वर मंदिरात एक अग्निकुंड देखील आहे जो सुमारे पाच हजार वर्षांपासून सतत जळत आहे. या अग्निकुंडाची एक कथाही प्रसिद्ध आहे. वनवासात पांडव काही काळ येथे राहिले होते असे मानले जाते. त्या काळात गावातील जवळच्या गुहेत एका राक्षसाने आपला तळ ठोकला होता.
राक्षसाचा कोप टाळण्यासाठी गावकऱ्यांनी एक करार केला होता की ते रोज एक व्यक्ती राक्षसाला अन्न म्हणून पाठवतील. एके दिवशी पांडव ज्याच्या घरी राहत होते त्या मुलाची पाळी आली. अशा स्थितीत मुलाची आई रडताना पाहून पांडवांनी त्याचे कारण जाणून भीमाला राक्षसाकडे पाठवायचे ठरवले.
अशा स्थितीत गुहेत गेल्यावर भीमाने युद्ध करून राक्षसाचा वध केला आणि गावकऱ्यांना त्याच्या भीतीतून मुक्त केले. या विजयाच्या स्मरणार्थ भीमाने हा अग्निकुंड पेटवला जो आजही तेवत आहे. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे ममलेश्वर मंदिर पुरातत्वाच्या दृष्टिकोनातून खूप महत्त्वाचे आहे. येथे ठेवलेल्या वस्तू अतिशय प्राचीन असल्याची पुष्टी झाली आहे.ममलेश्वर मंदिरात जाण्यासाठी, हिमाचलमध्ये पोहोचल्यानंतर मंडी आणि शिमला या दोन्ही मार्गांनी तुम्ही कारसोगला पोहोचू शकता. कारसोग बसस्थानकापासून ममलेश्वर महादेवाचे मंदिर अवघ्या दोन किलोमीटर अंतरावर आहे.या मंदिरातील लाकडावरही सुंदर नक्षीकाम करण्यात आले असून ते येथे येणाऱ्या भाविकांना आपोआप आकर्षित करतात.
